Misja Instytutu im. Wacława Felczaka

    Nasza współpraca oparta jest na filarach:

    W duchu Deklaracji Wyszehradzkiej[1], w której przedstawiciele państw obecnej Grupy Wyszehradzkiej zobowiązali się do ustanowienia demokratycznego ładu społecznego opartego na poszanowaniu podstawowych wolności człowieka, swobód gospodarczych, wartości rządów prawa, tolerancji, tradycji duchowych, kulturowych oraz moralnych. Przywódcy państw podkreślili, że rozwój Europy Środkowej i współpraca z innymi krajami są zależne od konsekwentnego budowania społeczeństwa obywatelskiego.

    Na podstawie Układu o przyjacielskiej i dobrosąsiedzkiej współpracy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Węgierską[2], który przypomniał wielowiekowe tradycje łączące oba państwa i ich narody, wyrażono przekonanie o potrzebie rozszerzenia i umocnienia solidarności europejskiej. Dokument podkreślił jak ważne są prawa człowieka i podstawowe wolności, demokracja i rządy prawa. Wartości te określono jako niepodważalne elementy dziedzictwa europejskiego i zostały uznane za fundamenty wolności, sprawiedliwości i pokoju.

    Niezmiennie inspiracją i wzorem dla współpracy między Polakami i Węgrami pozostaje profesor Wacław Felczak[3]. Przez całe życie był on zaangażowanym orędownikiem uczciwego dialogu, rzetelnych badań historycznych i szczerej dyskusji. Dzięki znajomości języka i realiów węgierskich zorganizował kurierską sieć dla polskiego rządu na uchodźstwie i sam działał jako emisariusz. Po 1957 roku rozpoczął karierę naukową na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zajmował się głównie historią Węgier i narodów południowosłowiańskich. Do dziś profesor Felczak pozostaje symbolem wierności oraz zaangażowania w relacje polsko-węgierskie.

    Cele Instytutu

    • wspieranie działań na rzecz podstawowych wolności człowieka, swobód związanych z prowadzeniem działalności gospodarczych, praworządności, tolerancji, tradycji intelektualnych i kulturowych, oraz wartości moralnych,
    • pomoc w promowaniu i poszerzaniu europejskiej solidarności, a także budowaniu naszego wspólnego bezpieczeństwa poprzez inicjowanie i wspieranie dialogu społecznego,
    • uczciwej dyskusji na temat sporów historycznych między narodami Europy Środkowej, opartej na wzajemnym szacunku i wolności przekonań,
    • rozwój dobrych stosunków polsko-węgierskich w celu promowania wewnętrznej spójności regionu Europy Środkowej i Unii Europejskiej,
    • promowanie współpracy między organizacjami pozarządowymi obu narodów, wspieranie instytucji działających w oparciu o zasady określone w misji Instytutu,
    • promowanie więzi w zakresie kultury i nauki, oraz ułatwienie wzajemnej wymiany,
    • pomoc w przezwyciężaniu negatywnych stereotypów, które wciąż istnieją w obu narodach, poprzez wspieranie niezależnych inicjatyw edukacyjnych,
    • ułatwianie nawiązywania kontaktów i dialogu między węgierskimi i polskimi niezależnymi pozarządowymi platformami opiniotwórczymi.

    Zakres działalności

    • organizacja wydarzeń publicznych, kulturalnych i naukowych,
    • wsparcie niezależnych inicjatyw pozarządowych,
    • promowanie i wspieranie kontaktów między węgierskimi i polskimi organizacjami pozarządowymi, miastami partnerskimi i niezależnymi mediami,
    • promowanie polsko-węgierskiej współpracy uniwersyteckiej i wspieranie inicjatyw studenckich,
    • tworzenie publikacji o tematyce publicznej, kulturalnej i historycznej,
    • wsparcie w przygotowaniu materiałów edukacyjnych, które mają na celu poprawę stosunków polsko-węgierskich,
    • wsparcie dla niezależnych badań, które pozytywnie wpłyną na rozwój stosunków polsko-węgierskich,
    • aktywny udział naszych pracowników i współpracowników w debatach publicznych i mediach,
    • promocja i rozpowszechnianie polskiej historii, kultury i gospodarki na Węgrzech oraz promocja i upowszechnianie węgierskiej historii, kultury i gospodarki w Polsce.

    Zespół

    Dr Jakub Wiśniewski

    Dyrektor Instytutu

    Dyrektor Jakub Wiśniewski uzyskał doktorat w zakresie nauk politycznych na Uniwersytecie Warszawskim. Jest on absolwentem stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Łódzkim. Studiował także socjologię i politykę społeczną na Uniwersytecie Surrey
    w Londynie. Jest autorem publikacji nt. europejskich modeli welfare state.

    Karierę zawodową rozpoczął w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej, a następnie związał się zawodowo z Ministerstwem Spraw Zagranicznych. W MSZ dwukrotnie pełnił funkcję dyrektora Departamentu Strategii Polityki Zagranicznej. W latach 2014-2016 piastował stanowisko Stałego Przedstawiciela RP przy OECD, a następnie został wiceprezesem organizacji GLOBSEC. Od stycznia 2024 r. do kwietnia 2025 r. był podsekretarzem stanu w MSZ, odpowiedzialnym za strategię polityki zagranicznej, współpracę ekonomiczną, koordynację współpracy rozwojowej, prawa człowieka oraz relacje z państwami Ameryki Łacińskiej.

    Dr Wiśniewski był również członkiem rad naukowych i programowych PISM, Instytutu Zachodniego, Ośrodka Studiów Wschodnich (2010–2015) oraz Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej. W latach 2010–2013 był członkiem Forum Polsko-Czeskiego. Obecnie zasiada w Radach OSW i Instytutu Zachodniego.

    W 2014 r. został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za wkład w umacnianie i rozwój integracji europejskiej.

    Od kwietnia 2025 r. pełni rolę dyrektora Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka. Jest fanem kultury węgierskiej. Uważa się za dumnego Środkowo-Europejczyka.

    Dyrektor Wiśniewski ma żonę i trójkę dzieci. Uwielbia muzykę Boba Dylana, jego prekursorów i niektórych naśladowców.

     

    Dr hab. Miklós Mitrovits

    Historyk, polonista

    Dr Miklós Mitrovits jest specjalistą w zakresie historii Europy Środkowej i Wschodniej w XIX i XX wieku, szczególnie w zakresie polsko-węgierskich stosunków politycznych, gospodarczych i kulturalnych.

    Dorobek naukowy dr Mitrovitsa obejmuje cztery monografie w języku węgierskim i jedną w języku polskim, a także współautorstwo trzech książek w języku węgierskim i trzech w języku polskim. Ponadto, jest redaktorem trzech tomów dokumentów w języku węgierskim oraz tłumaczem trzech książek i wielu artykułów[4]. Pełni on także rolę redaktora serii Bibliotheca Hungaro-Polonica. Dr Milkós Mitrovits jest także współredaktorem i scenarzystą dwóch pełnometrażowych filmów dokumentalnych o tematyce historycznej. Co istotne, jest on pomysłodawcą projektu edukacyjnego „POLHUNATION” (POlish-HUNgarian educATION project), w ramach którego zrealizowano ok. 20 krótkometrażowych filmów o tematyce historycznej.

    Dr Miklós Mitrovits wystąpił jako prelegent na blisko stu konferencjach naukowych w języku węgierskim, polskim i angielskim.

    Od 2015 r. jest koordynatorem programu wymiany naukowców między Węgierską i Polską Akademią Nauk, a od 2017 r. jest zaangażowany w prace Polsko-Węgierskiej Komisji Historycznej PAN i WAN.

    Dr Miklós Mitrovits został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej w 2014 r. W 2023 r. zdobył Nagrodę Honorową im. Henryka Wereszyckiego i Wacława Felczaka. Ponadto, został on uhonorowany nagrodą “Pro Cultura Minoritatum Hungariae” w 2025 r.

    W 2025 r. dr Mitrovits rozpoczął współpracę z Instytutem Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka.

     

     Dokumenty: 

      


    [1] Deklaracja Wyszehradzka została podpisana 15 lutego 1991 r. w Wyszehradzie na Węgrzech przez głowy państw Polski, Węgier oraz Czechosłowacji. Ówczesny Trójkąt Wyszehradzki po rozpadzie Czechosłowacji przekształcił się w 1993 r. w Grupę Wyszehradzką, zrzeszając tym samym 4 państwa Europy Środkowej.

    [4] Pełna lista publikacji.